Overgevoelig in de mond
Enkele suggesties bij tactiele overgevoeligheid met name in
het mondgebied
- Overgevoeligheid in het mondgebied staat meestal niet op zichzelf. Vaak is de mond het gevoeligste deel van het lichaam en bijna niet aan te raken zonder sterke afweerreacties uit te lokken. Je kunt dan kijken of het aanraken van andere delen van het lichaam wel als prettig wordt ervaren. In principe kun je hierbij het beste altijd langzaam bewegend aanraken met veel druk. Je kunt dat met je vlakke handen doen, stevig wrijven, masseren of het lichaam met bodylotion insmeren. Maar ook door met druk, met ballen, pittenzakken, knuffels, poppenkastpoppen, borsteltjes en dergelijke over het lichaam te rollen of te bewegen. Het bewegend aanraken gaat het beste met materialen die wat zachter of vervormbaar zijn. Het is belangrijk dat het aanraken op deze manier in ieder geval geen afweerreacties oproept, en mogelijk zelfs als plezierig wordt ervaren. Je werkt niet direct in het mondgebied maar wel met het tactiel/prorioceptieve systeem. Daarmee voorkom je waarschijnlijk dat de overgevoeligheid verder toeneemt en mogelijk zelfs afneemt. Zie ook Zittend op een bal aanraken met knuffels, Druk uitoefenen met een bal, Aanraken en bewegen op schoot, Verstoppen onder knuffels en Masseren met verschillende materialen.
- Een ander zintuigsysteem stimuleren. Door met name het proprioceptieve of het vestibulaire systeem te stimuleren neemt de overgevoeligheid van het tactiele systeem af. Een van mijn favoriete activiteiten hiervoor is Slepen op een deken. En een zeer effectieve manier om het proprioceptieve systeem in te schakelen is Bovenop verschillende materialen liggen.
- Zelf iets aanraken levert minder afweerreacties op dan aangeraakt worden. Dit principe heb ik zelf tamelijk succesvol toegepast bij een ernstig gehandicapt meisje van 12 jaar met een maagsonde. Ik gebruikte daarbij een aantal poppen die de kinderen uit haar groep voorstelden en die haar dan een kusje kwamen geven. De poppen ‘liepen’ dan vanaf haar voeten met veel druk naar de bovenkant van haar romp. Ik hield dan de pop vlak naast haar wang en moedigde haar aan om met haar wang de poppen aan te raken en haar hoofd te draaien om ze op die manier een kusje te geven. Dit kan natuurlijk ook met knuffels - die zijn er ook van plastic. Op die manier kon ze met haar wang allerlei materialen voelen. Het is hierbij van belang, dat het kind zelf kan bepalen of het de 'poppen' of welk materiaal dan ook aanraakt of niet. Bij dit soort spelletjes kan een kind in een stoel zitten maar ook op zijn rug op de grond liggen. Bij dit laatste moet het hoofd wel goed worden ondersteund en soms is het voor het kind prettig als de knieën worden gebogen. Ook bij het gezicht wassen of afvegen, en zelfs bij tandenpoetsen, kan dit principe worden toegepast. Je biedt het washandje, doekje of tandenborstel aan de zijkant van het gezicht aan zonder het gezicht aan te raken. Het kind of de volwassene kan dan zelf het hoofd naar het aangeboden voorwerp toebewegen, en door zijn hoofd te draaien als het ware zelf bijvoorbeeld zijn mond afvegen. Zie ook Iets om te voelen, Spelen in een doos, Spelen met rijst, Spelen met kastanjes.
- Electrische tandenborstel. Het komt soms voor dat vibratie een prikkel is die beter kan worden verdragen. Het gebruik van een electrische tandenborstel is dan te overwegen. Je kunt dan een kind eventueel zelf zijn tanden laten poetsen. Dat kan worden uitgeprobeerd met een massage - of vibratie apparaat. Je kunt beginnen met de handen, voeten, benen, armen of misschien zelfs de rug. Vooral steeds goed kijken wat iemand prettig vindt. Hierbij natuurlijk heel rustig werken, eerst het apparaat laten voelen enzovoort. Zie ook Het gebruik van trilmateriaal
- Proeven. Bij tactiele overgevoeligheid vinden sommige kinderen het wel leuk om dingen te proeven. Bij kinderen met een sterke overgevoeligheid kun je dat doen door je vinger in de koffie, chocolademelk, cola of welke drank dan ook te steken, en daarna voorzichtig je vinger aan de zijkant in de mond van het kind te doen. Dit is vooral een tip voor ouders. Therapeuten moeten hierover wel altijd met de ouders van het kind en even met de logopediste overleggen. Om kinderen met sondevoeding toch verschillende smaken te laten ervaren, kun je gebruik maken van snoepspray. Die is in verschillende smaken verkrijgbaar. Je kunt bijvoorbeeld een klein beetje op een mondhoek spuiten, zodat het kind het af kan likken. Snoepspray is vrij algemeen verkrijgbaar in winkels die snoep verkopen. Er is ook een suikervrije variant. Gebruik het wel met mate want heel erg gezond is het niet.
Els Rengenhart © 2016-2019 Privacybeleid